Crèches zijn van onschatbare waarde in het leven; hier worden tevens de cognitieve vaardigheden deels ontwikkeld. Vandaar dat functies zoals waarneming, aandacht, concentratie, geheugen en oriëntatie mee worden opgenomen in het architecturaal concept. In dit verhaal zijn licht, ruimte en de keuze van tastbare materialen belangrijke spelers.
Voedingsbodem voor hedendaagse architectuur
De crèche is gelegen in de Beckersstraat in Etterbeek. De straat en buurt zijn rijkelijk gelardeerd met een heerlijk en uitdagend patrimonium dat werd opgetrokken tijdens de belle epoque, het interbellum en de naoorlogse jaren. De afwisselende gevels, frivole daken en uiteenlopende raampartijen vormen voor het welwillende oog een dankbare voedingsbodem voor de hedendaagse architectuur.
Stedelijk weefsel
De projectsite is onderdeel van een bredere urbane ontwikkeling rond een publieke parkzone waar zich voorheen een ziekenhuis bevond waarvan vandaag alleen de kapel in neo-romaanse stijl getuigt. Recent werden op de site het nieuwe administratief centrum en verschillende meergezinswoningen gerealiseerd. De opdracht was volgens het bestek gericht op een crèche voor 56 kinderen. Daarbovenop, letterlijk, zouden nog eens 2 appartementen moeten bijkomen die visueel en fysisch van elkaar gescheiden zijn.
Hellend terrein
Een hellend terrein zorgt wel vaker voor prikkelende uitdagingen. Het grote niveauverschil werd optimaal benut. Zo voorziet het project een geknikt balkvolume, zwevend boven het terrein. Het rust op een sokkel, deels ingegraven en onzichtbaar, deels transparant door de open glazen structuur. Door het niveauverschil lijkt het alsof er twee gelijkvloerse verdiepingen zijn, één aan de voorkant en één aan de achterkant van het gebouw.
Dat de vormgeving op zich een boeiend spektakel oplevert kan dus ook geïncorporeerd worden in een educatief spelletje. Dat geldt alleszins voor de verstrooide raamverdeling aan de gevels. Waar bevindt zich wat? Kortom het gebouw zelf, met zijn dynamische knik levert voor het lieve grut een boeiend kijk- en denkspektakel op.
Eenvoud siert
Herkenbaarheid, identiteit, verscheidenheid van materialen zijn de ingrediënten om een bepaalde hiërarchie te creëren. De toegang van de school alsook de toegang tot de appartementen zijn duidelijk verschillend. Het zwevende gedeelte is een volume van witte baksteen en de teruggetrokken dakpartij alsook de tuingevel zijn bekleed met terracotta tegeltje. Al het buitenschrijnwerk heeft een bronzen uitstraling.
Gecontroleerde ruimte
Een belangrijk aspect is veiligheid en overzichtelijkheid. Burelen en vergaderzaal geven uit op grote transparante inkomhal aan de straatkant die tevens als een meerduidige ruimte kan worden aangewend.
Meer gang, meer vaardigheden…
Centraal in de grote inkomhal doorboort een riante trap het gebouw en verbindt zo de gelijkvloerse verdieping met de twee boven gelegen etages. De trap is een zeer aanwezig structurerend element. Dat geldt trouwens ook voor de vide die de ruimte doorspoelt van opgewekt licht en jong leven. Belangrijk in het ontwerp is de interpretatie en de dimensionering van het begrip ‘gang’ en hoe deze nuttig te incorporeren is in het grote educatieve en opvoedkundige verhaal. Deze werd opgewaardeerd van transitzone naar een leuke en uitdagende plek om onder meer cognitieve activiteiten te ontplooien.
Structurerend meubel
Een langgerekt meubel vormt de structurerende ruggengraat van de gang. Het meubel stimuleert de bewegingsvrijheid van het kind dat op een speelse manier op ontdekking gaat en desgewenst op of onder, ja zelfs in, het meubel kan kruipen. Allemaal goed voor de aan te leren vaardigheden en het winnen van zelfvertrouwen. Maar de gang kan ook dienstdoen als informele ruimte waar ouders en verzorgers elkaar ontmoeten.
De twee verdiepingen werden gelijkaardig ingericht met elk twee leefgroepen van 14 kinderen. Vanuit architecturaal oogpunt kozen we voor een open en duidelijk afleesbaar plan. Zo is het mogelijk om van elke verdieping een grote speelruimte te maken, deelbaar in kleinere speelhoekjes.
Beschermende buitenruimte
Alle leefgroepen hebben een terras, ze liggen boven elkaar en zorgen voor afscherming tegen weer en wind. Ze kijken uit op weelderig groen, binnen zorgen grote glasvlakken voor aangenaam spelend licht. De eerste verdieping geeft uit op de licht glooiende tuin, een buitenruimte die het kind in al zijn glorie en spontaneïteit laat bloeien.
Technische informatie
Locatie
Etterbeek
Opdrachtgever
Gemeente Etterbeek
Type
Nieuwbouw, gemeentelijk kinderdagverblijf en twee appartementen
Ontwerpdatum
2021
Oppervlakte
1350 m2
Status
Voorbereidingen vergunningsaanvraag
Constructie
Passiefstandaard
Team
Design & build
maatschap Vanthournout/IMPULS(E)
Architectenbureau Vanthournout bvba,
IMPULS(E) architecten
Algemene Bouwwerken Schoofs
Pieter Slock, IR stabiliteit
Micconsult, IR technieken
2B-Safe, VC & EPB
